Działalnością nierejestrowaną (NDG) zwaną też nierejestrową, zajmuję się od początku wejścia w życie przepisów, które ją regulują. Dla przypomnienia zapis o możliwości prowadzenia tego typu działalności pojawił się 30 kwietnia 2018 roku w Ustawie o Prawie Przedsiębiorców.
Czym jest działalność nierejestrowa?
W skrócie jest to działalność, która nie wymaga rejestrowania w Centralnej Ewidencji i Informacji o działalności gospodarczej, zwanej dalej CEIDG. We wcześniejszym wpisie możecie poczytać, Jak wygląda działalność nierejestrowa w świetle przepisów.
Wiemy już, że działalność nierejestrowa nie jest działalnością gospodarczą, mimo że nosi jej znamiona. Jest to bardziej działalność na próbę, prowadzona osobiście i na niewielką skalę. Nie należy mylić jej ze sprzedażą okazjonalną, o czy m pisałam we wpisie sprzedaż okazjonalna, a działalność bez rejestracji. Zainteresowanych odsyłam do tamtego artykułu.
Kiedy NIE możemy wykonywać działalności nierejestrowanej?
Działalność nierejestrowana ma być wykonywana osobiście, a więc nie można działać w ramach spółki, ani zatrudniać pracowników. Nie możemy też wykonywać niektórych rodzajów działalności, jeżeli wymaga zezwoleń i koncesji. O tym, jaka działalność wymaga takich pozwoleń, pisałam tutaj. Nie możemy też wykonywać NDG, gdy w okresie ostatnich 60 miesięcy prowadziłeś działalność gospodarczą.
Jakie są warunki prowadzenia NDG?
Chcąc podjąć działalność nierejestrowaną, musimy mieć tzw. czystą kartę, czyli przez ostatnie 5 lat nie prowadziliśmy działalności gospodarczej. Oczywiście chodzi tutaj o działalność jako jednoosobowa działalność gospodarcza lub w formie spółki cywilnej.
Drugim warunkiem jest prowadzenie działalności niereglamentowanej, czyli niewymagającej licencji, zezwoleń itp. Trzecim warunkiem jest warunek samodzielności, czyli osobistego wykonywania działalności, bez wchodzenia w spółki. Ostatnim, ale nie mniej ważnym warunkiem jest limit przychodów, jaki możemy uzyskać z takiej działalności.Przychód należny z działalności nierejestrowanej nie może przekroczyć 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Oznacza to, że w 2024 roku wyniosą one odpowiednio:
- Od 1 stycznia – 3181,50 zł miesięcznie przychodu należnego
- Od 1 lipca – 3225 zł miesięcznie przychodu należnego.
O tym, jak liczyć przychód pisałam we wpisie Przychody i koszty w nierejestrowanej działalności gospodarczej. Tutaj tylko wspomnę, że przychodem w NDG będą wszystkie kwoty które uzyskamy ze sprzedaży towarów bądź usług. Kwoty należne to te, których w momencie sprzedaży jeszcze nie otrzymałeś, nawet gdy fizycznie ich nie otrzymałeś. Przychód może być pomniejszony jedynie o kwotę udzielonych bonifikat i skont. Wysyłając towar pamiętaj, że koszty dostawy liczą się do limitu przychodu!
Czy prowadząc NDG musisz prowadzić księgowość?
Takie pytanie zadajecie mi często w korespondencji mailowej. Odpowiedź jest równie prosta, jak uproszczona ewidencja, którą mamy obowiązek prowadzić. Ewidencja ta służy głównie do ustalania należnego przychodu. Poza tym możesz wystawiać rachunki i faktury na wyraźne życzenie kupującego oraz przestrzegać praw konsumentów. Uwaga! Faktura bez VAT i rachunek, to to samo! Prowadząc działalność nierejestrową, stajesz się „przedsiębiorcą” w świetle prawa cywilnego. Oznacza to, że masz z tego tytułu obowiązki związane z reklamacją lub zwrotem oraz z prawem konsumenta do odstąpienia w terminie 14 dni od umowy zawartej na odległość.
Co do rozliczenia z fiskusem, to wypełniasz jedynie coroczną deklarację podatkową. O tym, jak rozliczyć przychody z działalności nierejestrowanej pisałam we wpisie Jak wypełnić PIT 36 przy nierejestrowanej działalności gospodarczej.
Wejdź na wpis Dokumenty w działalności nierejestrowanej, a będziesz mógł zobaczyć wzory ewidencji oraz dokumentów, stosowanych przy prowadzeniu NDG.
NDG, a kasa fiskalna
Przy działalności nierejestrowej, w większej części przypadków, nie będziesz musiał kupować kasy fiskalnej. Do stosowania kasy fiskalnej w działalności zobowiązuje roczny obrót wyższy niż 20 tys. złotych. Kasa fiskalna w NDG staje się obowiązkowa, gdy sprzedajesz produkty lub świadczysz usługi z obowiązkiem ewidencjonowania. Do tych rodzajów działalności zaliczamy m.in.: usługi fryzjerskie, kosmetyczne, przewóz osób, usługi naprawcze pojazdów silnikowych. Od 1 lipca 2021 przedsiębiorcy ci, będą musieli posiadać kasę fiskalną online.
Działalność nierejestrowana a VAT
Z reguły prowadząc działalność nierejestrową, jesteśmy zwolnieni z VAT. Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe do 200 tys. zł przychodu. Jednak prowadzenie niektórych rodzajów działalności obliguje do zarejestrowania się jako podatnik VAT, bez względu na wysokość osiąganych przychodów. Dotyczy to m.in./ świadczenia usług doradczych, prawniczych. Jubilerskich, czy też usług związanych ze ściąganiem długów. Pełna lista osób, które nie mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku VAT, znajduje się w ust. 13 pkt 1-2 ustawy o podatku od towarów i usług. Osoby te muszą uzyskać numer NIP oraz prowadzić rejestr kupna i sprzedaży.
Czy mając działalność nierejestrowaną, można założyć sklep internetowy?
Prowadzenie sklepu internetowego w ramach NDG nie jest wykluczone, jednak może być kłopotliwe. Sklep internetowy w ramach działalności nierejestrowanej może mieć też problem z instalacja płatności online. Większość operatorów płatności internetowych dedykuje swoje usługi podmiotom gospodarczym. Trzeba poszukać takich, które udostępniają swoje usługi również osobom fizycznym.
Poza tym musisz pamiętać, że prowadzenie sklepu internetowego wymaga umieszczenia na stronie regulaminu, w którym podpisujesz się swoim nazwiskiem oraz numerem PESEL. Musisz też stosować się do przepisów RODO (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych). Dlatego na prowadzonej przez ciebie stronie internetowej musi znaleźć się odpowiednia klauzula informacyjna.
Działalność nierejestrowana, a praca na etacie
Działalność nierejestrowa może stanowić twoje zajęcie poboczne, które możemy wykonywać, pracując na etacie lub na umowach cywilnoprawnych. W większości przypadków działalność nierejestrowana pozwala wypróbować pomysł na biznes i przy okazji dorobić do pensji. Pracując na umowie, mamy opłacane składki społeczne i zdrowotne, więc niczym nie ryzykujemy, rozkręcając biznes. Musisz jedynie pamiętać o rozliczeniu podatkowym na koniec roku.
Działalność nierejestrowana, a bezrobocie
Często pytacie również, czy możecie prowadzić działalność nierejestrowaną, gdy jesteście bezrobotni? Oczywiście, że możecie prowadzić taką działalność pod warunkiem, że zmieścicie się w limicie 75% płacy minimalnej. Status bezrobotnego, który pobiera zasiłek, wymaga upewnienia się u źródła, czyli w UP lub w PIP, czy prowadzona działalność nie zostanie uznana za stosunek pracy. W przypadku, gdyby za taki została uznana, może wiązać się z konsekwencjami prawnymi, utratą statusu osoby bezrobotnej oraz koniecznością nienależnie pobranego zasiłku.
Działalność nierejestrowana a urlop rodzicielski
Czy przebywając na urlopie rodzicielskim, czyli na macierzyńskim, tacierzyńskim czy wychowawczym, możemy prowadzić działalność nierejestrowaną? Zasadniczo nie ma przeciwwskazań do prowadzenia takiej działalności, jednak pod pewnymi warunkami. Działalność nierejestrowa, którą będziemy prowadzić nie może być konkurencyjna względem wykonywanej pracy etatowej, zwłaszcza gdy podpisaliśmy klauzulę o zakazie konkurencji.
Poza tym urlop rodzicielski otrzymujemy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Dlatego praca w ramach NDG nie może odbywać się kosztem tejże opieki. Poza tym, jeżeli otrzymujemy dodatek do zasiłku rodzinnego z MOPS-u, wówczas musimy go poinformować o rozpoczęciu takiej działalności. Gdyby doszło do zaniedbań ze strony rodzica w ramach osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, wówczas Ośrodek, mógłby zawiesić wypłatę dodatku.
Co się stanie, gdy przekroczymy pułap przychodu?
Limit przychodu w ramach działalności nierejestrowanej ustawiony jest dość nisko i dlatego, gdy interes się rozwinie, łatwo jest go przekroczyć. W takiej sytuacji przepisy jasno określają, że musimy zarejestrować działalność w CEIDG, wraz z opłacaniem obowiązkowych składek. Działalność gospodarczą uważa się za rozpoczętą w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie obowiązującego limitu przychodowego. Od tego dnia mamy 7 dni na rejestrację firmy.
Możemy założyć jednoosobową działalność gospodarczą, spółkę cywilną lub rozpocząć działalność w ramach Inkubatora Przedsiębiorczości. Zakładając działalność jako początkujący przedsiębiorca, można liczyć na preferencyjne stawki ZUS. To jednak temat na osobny wpis.
Mam nadzieję, że przekonałam was do prowadzenia działalności nierejestrowanej. Ma ona wiele zalet, począwszy na braku ewidencjonowania działalności, a na korzyściach finansowych kończąc. Na NDG nie płacisz bowiem składek na ubezpieczenie społeczne ani zdrowotne, nie płacisz miesięcznych zaliczek na podatek, ani nie musisz prowadzić pełnej księgowości.
Najważniejsze, że prowadzenie NDG pozwala wielu ludziom wypróbować swój pomysł na biznes w praktyce. Innym zaś pozwala na wyjście z szarej strefy i prowadzenie działalności w sposób legalny. I tego tez wam życzę, rozwijania działalności na drodze do finansowej wolności.
