Wakacje składkowe to okres, w którym pracodawca lub pracownik może być zwolniony z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, emerytalne lub rentowe. W Polsce takie sytuacje mogą wystąpić w różnych okolicznościach. Mogą być związane z urlopem bezpłatnym, wychowawczym, ze zwolnieniem lekarskim, umowami cywilnoprawnymi, działalnością gospodarczą lub z programami rządowymi. Jeden taki program wejdzie w życie już za kilka miesięcy i obejmie około 1,7 mln osób.
Na czym polegają wakacje składkowe?
Wakacje składkowe polegają na zwolnieniu małych przedsiębiorców z obowiązku opłacenia należnych składek na ubezpieczenie społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Zwolnienie obejmuje również składki na ubezpieczenie chorobowe, jeśli przedsiębiorca dobrowolnie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu kalendarzowym, w którym składał wniosek oraz w miesiącu poprzedzającym. Zwolnienie obowiązuje w jednym wybranym miesiącu kalendarzowym w każdym roku.
Finansowanie składek
Składki za miesiąc objęty zwolnieniem będą finansowane z budżetu państwa za pośrednictwem ZUS:
- Składki na ubezpieczenia społeczne będą finansowane w całości.
- Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy będą refundowane w całości.
Dla kogo wakacje składkowe?
Prawo do skorzystania z wakacji składkowych, będą mieli mikroprzedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z tymi przepisami mikrofirmą jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 2 000 000 €, albo suma aktywów jego bilansu na koniec jednego z tych lat nie przekroczyła równowartości 2 000 000 €.
Jednak jeżeli mały przedsiębiorca w poprzednim lub bieżącym roku kalendarzowym prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, w zakresie pokrywającym się z jego poprzednimi obowiązkami, wtedy w 2024 r. nie będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych.
Jak ubiegać się o wakacje składkowe?
Aby skorzystać z wakacji składkowych, przedsiębiorca musi złożyć wniosek do ZUS w miesiącu poprzedzającym miesiąc zwolnienia. Wniosek można złożyć tylko drogą elektroniczną za pomocą PUE ZUS. Wniosek musi zawierać niezbędne dane oraz oświadczenia, składane pod rygorem karnym.
ZUS będzie miał 40 dni na rozpatrzenie wniosku. Wnioskodawca nie będzie mógł zmienić miesiąca objętego zwolnieniem ani wycofać wniosku po jego złożeniu. Decyzje, postanowienia i inne pisma dotyczące wakacji składkowych wnioskodawcy otrzymają elektronicznie na profilu informacyjnym PUE ZUS.
Obowiązki przedsiębiorcy
Osoby korzystające z wakacji składkowych muszą przekazać za miesiąc objęty zwolnieniem:
- Deklarację rozliczeniową.
- Imienny raport miesięczny o składkach na ubezpieczenia społeczne objętych zwolnieniem.
- Imienny raport miesięczny o należnej składce na ubezpieczenie zdrowotne.
- Imienne raporty za zgłoszonych do ubezpieczeń innych ubezpieczonych.
Jeśli przedsiębiorca nie wywiąże się z tego obowiązku, deklaracje i raporty będą sporządzane lub korygowane przez ZUS.
Kiedy przepisy wejdą w życie?
7 czerwca 2024 r. Prezydent RP podpisał ustawę zmieniającą ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych. Znowelizowaną ustawę opublikowano w Dzienniku Ustaw 12 czerwca 2024 r. Natomiast przepisy wprowadzające możliwości skorzystania z wakacji składkowych wejdą w życie 1 listopada 2024 r.
Podstawa prawna: Ustawa z 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw — Dziennik Ustaw z 12 czerwca 2024 r., poz. 863.
