Dobrze przygotowany budżet to kluczowy element zarządzania finansami domowymi, ale też firmowymi. Pomaga kontrolować wydatki, planować oszczędności i osiągać cele finansowe.
Zrozum swoje przychody
Najpierw musisz wiedzieć, ile faktycznie zarabiasz każdego miesiąca. Uwzględnij wszystkie źródła dochodów, np. pensję, dodatkowe zlecenia, zyski z inwestycji. Ważne, by operować realnymi kwotami, czyli uwzględniać dochód po opodatkowaniu (tzw. na rękę).
Co zaliczymy do przychodów?
- Pieniądze pochodzące z umów o pracę, umów zleceń i o dzieło
- Dochód z działalności
- Renty lub emerytury
- Świadczenia socjalne
- Darowizny
- Inne dochody
Śledź wydatki
Aby wiedzieć, gdzie możesz zaoszczędzić, musisz zrozumieć, jak wydajesz pieniądze. Najlepiej zacznij od monitorowania wszystkich wydatków przez kilka miesięcy. Możesz skorzystać z aplikacji do śledzenia wydatków, z arkusza kalkulacyjnego lub po prostu zapisywać wszystko w zeszycie.
Podziel wydatki na kategorie, np.:
- Konieczne wydatki: czynsz, rachunki, jedzenie, transport
- Niepotrzebne wydatki: rozrywka, jedzenie na mieście, zakupy impulsowe
- Osobiste priorytety: hobby, oszczędzanie, inwestycje
Wydatki możemy podzielić też na:
- Stałe (żywność, transport, edukacja, stale przyjmowane leki, wydatki na dzieci i zwierzęta itp)
- Zmienne (ubezpieczenia, wizyty u lekarza, wakacje, naprawy i remonty, rozrywka, prezenty)
- Rachunki (czynsz, media, internet, subskrypcje)
- Zobowiązania (pożyczki i kredyty, spłata karty kredytowej, inne)
Określ cele finansowe
Zastanów się, co chcesz osiągnąć, np.:
- Spłacić długi
- Zaoszczędzić na wakacje
- Stworzyć fundusz awaryjny
- Zainwestować na przyszłość
Cele te pomogą Ci ustalić priorytety i motywować do regularnego oszczędzania. Więcej o wyznaczaniu celów finansowych w następnym artykule.
Stwórz budżet skrojony pod siebie
Gdy już masz przegląd swoich przychodów i wydatków, podziel swoje finanse na różne kategorie i określ limity. Najczęściej stosowaną metodą jest tzw. metoda 50/30/20, która polega na podziale dochodu w następujący sposób:
- 50% na potrzeby: to wydatki, których nie możesz uniknąć, jak czynsz, rachunki, jedzenie
- 30% na przyjemności: wydatki na rozrywkę, hobby, jedzenie na mieście itp.
- 20% na oszczędności i spłatę długów: ta część idzie na oszczędności, inwestycje, spłatę kredytów
Jeśli masz trudności z osiągnięciem tej proporcji, warto dążyć do zmniejszenia wydatków na przyjemności lub potrzeby, aby więcej przeznaczać na oszczędzanie.
Budżet może być standardowy z podziałem jak wyżej lub budżet minimum, czyli dzienny po odliczeniu rachunków i zobowiązań)
Więcej o metodach budżetowania w artykule 4 sprawdzone metody oszczędzania
Korygowanie budżetu
Musimy pamiętać, że budżet nie jest czymś statycznym. Przeglądaj swoje wydatki co miesiąc i dostosowuj budżet do zmieniających się okoliczności. Mogą to być niespodziewane wydatki, premia, utrata dochodu itp. Ważna jest konsekwencja i regularna analiza tego, jak realizujesz swoje cele.
Prowadząc budżet, możesz korzystać z aplikacji do zarządzania budżetem, które ułatwiają śledzenie wydatków i planowanie. Bardzo popularne i wygodne jest też prowadzenie go w arkuszu kalkulacyjnym. Przykładowo Excel daje możliwość wyboru kilkunastu gotowych szablonów.
Oszczędzanie na priorytetowe cele
Regularnie odkładaj pieniądze na swoje najważniejsze cele, takie jak fundusz awaryjny, oszczędności na emeryturę czy inne ważne wydatki. Dzięki budżetowi będziesz wiedziała, ile możesz odłożyć co miesiąc. Jeśli po monitorowaniu zauważysz, że np. wydajesz więcej na jedzenie na mieście, możesz obciąć ten koszt, by zwiększyć kwotę na oszczędności.
Jak unikać błędów prowadząc budżet?
Prowadź budżet dokładnie, skrupulatnie i regularnie, pamiętając przy jego ustalaniu o powszechnych błędach, jakimi są:
- Nierealistyczne cele: Twórz budżet, który jest wykonalny.
- Zapominanie o niespodziewanych wydatkach: Uwzględnij rezerwę na nieprzewidziane koszty.
- Brak regularnej rewizji budżetu: Sprawdzaj go regularnie i dostosowuj do aktualnych potrzeb.
Stworzenie budżetu pomoże Ci nie tylko lepiej zarządzać codziennymi wydatkami, ale też zbudować poduszkę finansową na przyszłość. Czy chciałabyś bardziej szczegółowy plan budżetowy dla swojej sytuacji?
