Brak weny, blokada pisarska, blokada twórcza to kilka z nazw tego samego problemu, polegającego na chwilowym spadku natchnienia. Najczęściej sprowadza się to do subiektywnie odczuwanej niemocy twórczej i braku we własne możliwości.
Podobno jest to przypadłość dopadająca każdego piszącego wcześniej lub też później. Mnie dopada ostatnio ze zbyt dużą częstotliwością, a jak jest u was?
Rodzaje i przyczyny blokady pisarskiej
Przyczyn, dlaczego nie piszesz, może być wiele. Najczęściej występuje tzw. brak weny, czyli totalny brak pomysłów, którego przyczyną jest monotonia życia codziennego, brak bodźców lub sytuacji pobudzających do myślenia. Często przyczyną braku pomysłów jest przepracowanie lub wypalenie, kiedy przez dłuższy czas pisaliśmy, otaczaliśmy się słowami dniem, a nawet nocą, do momentu, gdy okazało się, że nie mamy już nic do powiedzenia lub mózg dosłownie stopił się nam w jednolitą, niemyślącą masę.
Niekiedy mamy do czynienia z sytuacją odwrotną. Pomysły zalewają nam umysł, biegają po głowie jak młode źrebaki po łące, a żadnej myśli nie można pochwycić na dłużej, więc skaczemy pomiędzy nimi bez żadnego widocznego efektu. Przyczyną takiego stanu rzeczy również może być przemęczenie, które uniemożliwia racjonalne poukładanie myśli. Inną przyczyną będzie zbyt wiele niezałatwionych spraw lub innych czynników rozpraszających.
Blokada twórcza – jak sobie z nią poradzić?
Blokada najczęściej nie trwa wiecznie, chociaż takie właśnie są obawy piszącego. W celu jej przełamania można zastosować jedną z powszechnie znanych metod przełamywania niemocy twórczej. Jednak by odblokowanie przebiegło bez zakłóceń, najlepiej jest znaleźć najpierw przyczynę i do niej dopasować rozwiązanie problemu.
Zmiana otoczenia
Sprawdzonym sposobem na pobudzenie wyobraźni jest zmiana otoczenia. Może to być zamiana pokoju, w którym pracujemy na inne pomieszczenie. Często nowe otoczenie działa ożywczo na zaspane neurony i wówczas następuje odblokowanie.
Dobrym pomysłem jest również spacer, wycieczka, a nawet krótki urlop, połączony z wyjazdem. Nowe miejsca, ciekawi ludzie, których spotkamy, inne krajobrazy, niż ten, który oglądamy z okien domu, to wszystko również działa inspirująco.
Zmiana nawyków
Jeżeli do tej pory pisałeś zawsze rano, może pora to zmienić i zacząć pisać wieczorem lub w nocy. Osobiście bardzo mi to pomogło i wolę pisać nocami, kiedy nic i nikt mnie nie rozprasza, a nastrój pomaga na bycie sam na sam z własnymi myślami.
Innym sposobem może być bieganie lub ćwiczenia, zanim usiądziesz do klawiatury. Przygotowujesz kawę i siadasz do pisania? Spróbuj przerzucić się na herbatę lub wyeliminować w ogóle posiłki i napoje w trakcie pracy twórczej.
Pisanie
Wielu doświadczonych pisarzy zaleca w sytuacji blokady twórczej pisanie automatyczne, bez zastanawiania się nad stylem oraz bez poprawek. Tekst ma traktować o twoim twórczym niedomaganiu i ma być formą pisemnego dialogu z samym sobą.
Możesz również pisać szybko na temat, który sprawia ci trudność. Nie zastanawiając się zbyt długo nad treścią pisanego tekstu, otrzymasz treść szczerą, oryginalną, a często też ciekawą. Często okazuje się, że wilk wcale nie był taki straszny, a ty potrafisz jeszcze obudzić drzemiącego w twoim umyśle potwora inwencji.
Niekiedy awersja do pisania jest tak wielka, że nie chcesz nawet brać pióra do ręki, nie mówiąc już o zasiadaniu przed klawiaturą. Wówczas z pomocą przyjdzie ci dyktafon i nagranie swoich przemyśleń. Okazać się może, że masz do opowiedzenia ciekawą historię lub odkryłeś właśnie szybki sposób na uwiecznienie swoich pomysłów. Sposób ten sprawdzi się zwłaszcza u osób, które nie mogą uporządkować myśli, a ciekawe pomysły uciekają im, zanim znajda swoje odzwierciedlenie na papierze.
Rozmowa
Zdarza się, że część tekstu jest już napisana, po czym stajesz w punkcie, z którego nie ma wyjścia. Najlepszą metoda jest wówczas rozmowa z kimś zaufanym: z przyjacielem, z agentem, redaktorem, a może z kimś z rodziny? Rozmowa taka pozwoli ci ruszyć do przodu dzięki wskazówkom osoby niezwiązanej z twoim tekstem w sposób emocjonalny. Często jest to szansa na przedyskutowanie koncepcji pisarskiej, znalezienia niedociągnięć, wyjaśnienia nieścisłości, po prostu na lepszą treść i ruszenie do przodu.
Porządki
Wbrew pozorom zbyt duża ilość pomysłów, pozapisywanych w kilku plikach również działają blokująco, gdyż wprowadzają chaos i niemożność podjęcia decyzji co do ich ważności. Może się okazać, że pracujemy nad kilkoma projektami naraz, a każdy jest dla nas ważny, co powoduje, że po chwilowym miotaniem się między nimi, nie robimy dokładnie nic. Dlatego tak ważne jest ustalenie kolejności wykonywanych zadań i spisywanych tekstów, by przechodzić płynnie od jednego do drugiego, koncentrując się w pełni na aktualnie realizowanym.
Gdy nic nie skutkuje
Jeżeli żadna z powyższych metod nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, wówczas daj sobie spokój z pisaniem, przez pewien czas. Zmień styl życia i bycia, przeorganizuj harmonogram, przestań nałogowo myśleć o pisaniu, wyłącz się, odpręż i zajmij innymi sprawami.
Kiedy umysł odpocznie, wówczas nowe pomysły pojawią się same, a blokada twórcza stanie się jedynie nieistotnym przerywnikiem w twojej pracy. I tego wam i sobie życzę: nieustającej inspiracji.
